“બીજાઓ સાથે એવો વ્યવહાર ક્યારેય ન કરવો જે તમને તમારા પોતાના માટે પસંદ નથી.” – આ ઉક્તિ માત્ર એક સુત્ર નથી, પરંતુ તે આપણા દરેકના માનવ જીવનના માર્ગદર્શનનું એક મહત્વપૂર્ણ સાધન છે. આપણા જીવનમાં સંબંધો અને વ્યાવહારિકતા ખુબ જ મહત્વની છે, કારણ કે તે આપણને સમાજમાં એકબીજાની સાથે કઇ રીતે વર્તવું એ ઘણીવાર પરિચય કરાવે છે. દરેક વ્યક્તિના જીવનમાં સ્વાભાવિક રીતે અન્ય લોકો સાથે સંબંધ અદ્વિતીય, વૈવિધ્યપૂર્ણ અને મહત્ત્વના હોય છે. પરંતુ આ સંબંધો સમય સાથે માત્ર એટલા માટે જ બને છે કે તે આપણી લાગણીઓ, સન્માન અને અભિપ્રાયોના અનુરૂપ છે.
“બીજાઓ સાથે એવો વ્યવહાર ક્યારેય ન કરવો જે તમને તમારા માટે પસંદ નથી”—આ ઉપદેશ અમુક સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો એ આપણામાં રહેલા ગુણોને ઉજાગર કરે છે. જ્યારે જીવનમાં આપણે જે રીતે પોતાને માન્યતા આપીએ છીએ, ત્યારે એ માટે બીજાઓ સાથે પણ એ જ રીતનો વર્તાવ કરવો જરૂરી છે. આ માત્ર એક નીતિ છે, પરંતુ સાથે સાથે એ આપણા જીવનમાં એક મહત્ત્વપૂર્ણ સિદ્ધાંત તરીકે કામ કરે છે.
સ્વીકાર, સમજ અને આદર
દરેક વ્યક્તિની વ્યક્તિગત પસંદગીઓ, અભિપ્રાય અને વિચારસરણીઓ અલઅલગ હોય શકે છે. પરંતુ શું એ યોગ્ય છે કે આપણે બીજાને પસંદ ન આવતાં રીતે આપણું પોતાનું વર્તન બહાર પાડીએ? હંમેશા બીજાઓ સાથે એ રીતે વર્તવું, જે આપણે પોતાના માટે પણ પસંદ કરીએ. કોઈને જીવનમાં દુ:ખી કરી જવાથી અથવા તેમના અધિકારોનો ઉલ્લંઘન કરવાથી અમુક દિવસોમાં લાગણીશીલ અનુભવ થઈ શકે છે, પરંતુ એથી આપણે ભવિષ્યમાં કોઇપણ વસ્તુ મેળવતા નથી.
અસલ વાત એ છે કે, દરેક વ્યક્તિએ પોતાના અનુભવ અને અનુભવિત મૂલ્યો સાથે બીજાઓની લાગણીઓ અને માન્યતાઓની પણ કદર કરવી જોઈએ. સ્વીકાર અને સમજ એ જીવનના મહત્વપૂર્ણ અંગ છે. આ સ્વીકાર સાથે, આપણે બીજાને સરળતાથી માન્યતા અને આદર આપીને પરિસ્થિતિઓને સરળ બનાવી શકીએ છીએ.
“વિશ્વાસ” અને “ખોટા પ્રતિસાદ”
બીજાઓ સાથે હંમેશાં એવા રૂપમાં વ્યવહાર ક્યારેય ના કરવો, જે આપણા પોતાના માટે ક્યારેય સ્વીકાર્ય નથી, તે અંતે આપણને પણ ઘાતક પરિણામો આપી શકે છે. આપણે જ્યારે બીજાને ખોટી રીતે પ્રતિસાદ આપીએ, તો એ ખોટો પ્રતિસાદ આપણને પણ કર્મફળ રૂપી મળી જતું હોય છે. પરંતુ જો આપણે બીજાને વિશ્વાસ અને સકારાત્મકતા આપતા રહીએ, તો એ વાતો હંમેશા વધુ પ્રમાણિક, શ્રદ્ધાપૂર્વક અને વિશ્વસનીય બની શકે છે.
વિશ્વસનીયતા એ પ્રકારની વાત છે કે જે માણસોને એકબીજાની સાથે સંવાદ અને પ્રતિસાદ માટે તક આપે છે. જ્યારે આપણે બીજાને સમજીને અને આદર સાથે સંલગ્ન કરીએ છીએ, ત્યારે આપણને ઘણીવાર જીવનમાં સકારાત્મક પરિણામો જોવા મળતા હોય છે.
“બીજાઓ સાથે” – વિશ્વાસનો આધાર
બીજાઓ સાથે સન્માન, પ્રેમ અને સમજણ ધરાવતો વ્યાવહારિક પ્રતિસાદ આપવો એ માત્ર આપણા જીવનના સંબંધો માટે જ નહીં, પરંતુ આપણને સામાજિક રીતે પણ વધુ બળપ્રદ અને સમજૂતી આપતો છે. તેથી, લોકો સાથે સંબંધો બનાવતી વખતે, આપણે પોતાના જાતને એવી રીતે એક્સપ્રેસ કરવું જોઈએ કે તે બીજાને પણ આદર અને માન્યતા આપે.
જીવનના દરેક ક્ષેત્રે, જયારે આપણે બીજા સાથે શાંતિ, આદર અને પ્રેમથી વર્તાવીએ, ત્યારે એ માત્ર આપણને નહીં પરંતુ આખા સમાજને પણ વધુ સુંદર અને મજબૂત બનાવે છે.
અંતે
આ વિચાર આપણા જીવનમાં એક મક્કમ પથ્થર બની શકે તેમ છે—”બીજાઓ સાથે એવો વર્તાવ ન કરવો જે તમે પોતાના માટે પસંદ નથી.” જો આપણે જીવનમાં આ મંત્રને અનુસરવું શરૂ કરીએ, તો આપણી દુનિયાના સંબંધો મજબૂત અને વધુ સકારાત્મક બની શકે છે. “પ્રેમ અને આદર” એ એવી ભાષા છે જે દરેક હૃદયમાં સારી રીતે ગુંજતી રહે છે.
પરિણામે, દરેક સંબંધમાં આદરથી ભરેલું, મનોરંજક અને સકારાત્મક વર્તન આપણને અંતે અપાર શાંતિ અને ખુશી આપે છે.
✍️ ધીનલ એસ. ગાંવિત